Η ανθρωπότητα κινείται «επικίνδυνα κοντά στο χείλος» πολλαπλών περιβαλλοντικών σημείων καμπής που θα μπορούσαν να είναι καταστροφικά τόσο για τους ανθρώπους όσο και για το περιβάλλον, προειδοποιούν ερευνητές των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) σε έκθεση που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο του ΟΗΕ στη Γερμανία (το ακαδημαϊκό τμήμα του ΟΗΕ), δήλωσαν ότι «ο κόσμος πλησιάζει στο “χείλος του γκρεμού” με έξι αλληλένδετα “σημεία καμπής”, όρια που μόλις ξεπεραστούν μπορεί να προκαλέσουν την κατάρρευση ενός συστήματος με καταστροφικές και δυνητικά μη αναστρέψιμες συνέπειες».
«Καθώς εξορύσσουμε αδιακρίτως τους υδάτινους πόρους μας, βλάπτουμε τη φύση και τη βιοποικιλότητα και ρυπαίνουμε τόσο τη Γη όσο και το διάστημα, κινούμαστε επικίνδυνα κοντά στο χείλος πολλαπλών σημείων καμπής κινδύνου που θα μπορούσαν να καταστρέψουν τα ίδια τα συστήματα από τα οποία εξαρτάται η ζωή μας», δήλωσε η επικεφαλής συγγραφέας της έκθεσης και αναπληρώτρια διευθύντρια του Ινστιτούτου Περιβάλλοντος και Ανθρώπινης Ασφάλειας του Πανεπιστημίου του ΟΗΕ, Ζίτα Σεμπεσβάρι.
«Χάνουμε επίσης ορισμένα από τα εργαλεία και τις επιλογές μας για την αντιμετώπιση του μελλοντικού κινδύνου καταστροφών», πρόσθεσε.
Η έκθεση έρχεται πριν από την αναμενόμενη διάσκεψη COP28 για το κλίμα στο Ντουμπάι τον επόμενο μήνα, εν μέσω αυξανόμενων πιέσεων προς τις χώρες να αναλάβουν σημαντική δράση για τον ταχεία περιορισμό των εκπομπών και τη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων, ώστε να μετριαστεί η κλιματική κρίση.
Ένας συντριπτικός αριθμός επιστημονικών στοιχείων λέει ότι η ανθρώπινη δραστηριότητα, κυρίως η χρήση ορυκτών καυσίμων, είναι υπεύθυνη για την κλιματική αλλαγή και τις εκτεταμένες, δυνητικά μη αναστρέψιμες, ζημιές που έχει προκαλέσει. Η διάσκεψη φιλοξενείται από διαφορετικό κράτος κάθε χρόνο, αλλά η επιλογή των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων για την COP28 έχει εξοργίσει τους ακτιβιστές του κλίματος και πολλούς νομοθέτες σε όλο τον κόσμο.
Τα 6 σημεία καμπής
- Επιτάχυνση των εξαφανίσεων
- Εξάντληση των υπόγειων υδάτων
- Λιώνουν οι παγετώνες των βουνών
- Διαστημικά σκουπίδια
- Αφόρητη ζέστη
- Ανασφάλιστο μέλλον
Επιτάχυνση των εξαφανίσεων
Οι εξαφανίσεις αποτελούν φυσικό μέρος της ζωής και της εξέλιξης, αλλά η ανθρώπινη δραστηριότητα έχει επιταχύνει αυτή τη διαδικασία έως και εκατοντάδες φορές σε σχέση με το φυσικό ρυθμό, αναφέρει η έκθεση. Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι ένα εκατομμύριο είδη φυτών και ζώων θα μπορούσαν να εξαφανιστούν μέσα σε δεκαετίες και ότι η απώλεια βασικών ειδών θα μπορούσε να προκαλέσει «αλυσιδωτές εξαφανίσεις» και την «κατάρρευση ενός ολόκληρου οικοσυστήματος».
Εξάντληση των υπόγειων υδάτων
Οι υπόγειες αποθήκες γλυκού νερού, γνωστές ως υδροφόροι, είναι ζωτικής σημασίας για τη γεωργία και προμηθεύουν με πόσιμο νερό περισσότερους από 2 δισεκατομμύρια ανθρώπους, αλλά οι ερευνητές δήλωσαν ότι περισσότεροι από τους μισούς από τους μεγαλύτερους στον κόσμο χρησιμοποιούνται ταχύτερα από ό,τι αναπληρώνονται.
Αν στερέψουν οι πηγές, αυτό θα θέσει σε κίνδυνο την παγκόσμια παραγωγή τροφίμων και θα έχει «εκτεταμένες συνέπειες», προειδοποίησε η έκθεση, με χώρες όπως η Σαουδική Αραβία να έχουν ήδη περάσει αυτό το σημείο καμπής μετατρέποντας σε «έρημο» μία «παραγωγική όαση». Η Ινδία πλησιάζει γρήγορα τα δικά της σημεία καμπής.
Λιώνουν οι παγετώνες των βουνών
Οι παγετώνες είναι μια άλλη βασική αποθήκη γλυκού νερού σε ολόκληρο τον κόσμο και το νερό που λιώνει χρησιμοποιείται συχνά για να αντισταθμίσει την έλλειψη βροχής κατά τη διάρκεια των ξηρών περιόδων. Η υπερθέρμανση του πλανήτη σημαίνει ότι πολλοί παγετώνες υποχωρούν και οι ερευνητές προειδοποίησαν ότι τα αποθέματα γλυκού νερού υποχωρούν μαζί τους.
Διαστημικά σκουπίδια
«Το διάστημα έχει ένα πρόβλημα σκουπιδιών», δήλωσαν οι ερευνητές, αναφερόμενοι στην αυξανόμενη ποσότητα σκουπιδιών που βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη από δορυφόρους ή εκτοξεύσεις πυραύλων που θα μπορούσαν να καταστήσουν την τροχιά της Γης «άχρηστη». Ακόμη και η πιο μικρή ποσότητα διαστημικών σκουπιδιών -όπως κηλίδες μπογιάς- μπορεί να προκαλέσει σημαντική ζημιά και κινδυνεύει να βγάλει εκτός λειτουργίας δορυφόρους που χρησιμοποιούνται για βασικές λειτουργίες όπως η επικοινωνία, η πλοήγηση και η παρακολούθηση του καιρού.
Αφόρητη ζέστη
Η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή σημαίνει ότι τα θανατηφόρα κύματα καύσωνα γίνονται όλο και πιο συχνά και πιο έντονα και πρόκειται να γίνουν ακόμη χειρότερα στο μέλλον. Οι ερευνητές δήλωσαν ότι πλησιάζει ένα σημείο καμπής όπου η ακραία ζέστη θα αποτελεί θανάσιμη απειλή ακόμη και για υγιείς, νέους ανθρώπους.
Ανασφάλιστο μέλλον
Οι ζημιές από καταστροφές που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες έχουν εκτοξευθεί τα τελευταία χρόνια, φθάνοντας μόνο πέρυσι τα 313 δισ. δολάρια παγκοσμίως, και θα μπορούσαν να διπλασιαστούν μέχρι το 2040. Για να περιορίσουν τον κίνδυνο, οι εταιρείες ασφάλισης ιδιοκτητών κατοικιών θα αυξήσουν τα ασφάλιστρα ή θα αποσύρουν τα συμβόλαια εντελώς, δημιουργώντας τελικά «ανασφάλιστες» περιοχές όπου η ασφάλιση είτε δεν είναι διαθέσιμη είτε είναι απλησίαστη, αφήνοντας τους ανθρώπους «χωρίς οικονομικό δίχτυ ασφαλείας όταν οι καταστροφές χτυπήσουν».
