Το υψηλότερο ποσοστό απάτης που αφορά τις εξ αποστάσεως συναλλαγές είναι ανησυχητικό. Οι εξ αποστάσεως συναλλαγές περιλαμβάνουν συναλλαγές που διεξάγονται μέσω του διαδικτύου, τηλεφώνου ή άλλων μέσων επικοινωνίας, χωρίς την προσωπική παρουσία του αγοραστή ή του πωλητή. Αυτό το είδος των συναλλαγών αυξάνεται συνεχώς, κυρίως λόγω της διεύρυνσης του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Έκρηξη καταγράφεται στις ηλεκτρονικές απάτες με αιχμή τις τραπεζικές κάρτες με βάση όσα καταγράφει η Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας της Τραπέζης της Ελλάδος. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των επιθέσεων στις κάρτες φθάνει το πρώτο εξάμηνο του 2023 στις 202.000, με την αξία των συναλλαγών να ανέρχεται στα 12,5 εκατ. ευρώ.
Το αντίστοιχο διάστημα του 2022 ο τζίρος της ηλεκτρονικής απάτης στην Ελλάδα ήταν 6,2 εκατ. ευρώ, που σημαίνει ότι διπλασιάστηκε ενώ ο αριθμός των υποθέσεων ήταν 136.153 σημειώνοντας αύξηση κατά 48,3%.
Αναλυτικά, σύμφωνα με την ΤτΕ, οι δείκτες της έντασης της απάτης αφορούν την αναλογία των περιστατικών απάτης και της αντίστοιχης αξίας τους προς τον αριθμό και την αξία των συναλλαγών. Σε όρους περιστατικών απάτης, ο δείκτης αυξήθηκε το α΄ εξάμηνο του 2023 κατά 31% και ανήλθε στο επίπεδο του 0,02%, αντιστοιχώντας σε μία συναλλαγή απάτης ανά 5,2 χιλ. συναλλαγές.
Σε όρους αξίας των περιστατικών απάτης, ο δείκτης αυξήθηκε κατά 29% και ανήλθε σε 0,03%, αντιστοιχώντας σε 1 ευρώ αξία απάτης ανά 4 χιλ. ευρώ αξία συναλλαγών.
Πού βάζουν “παγίδες” οι επιτήδειοι
Από την ανάλυση των περιστατικών απάτης ανά δίαυλο συναλλαγής με κάρτες πληρωμών, δηλαδή α) συναλλαγές σε τερματικά ΑΤΜ, β) πληρωμές σε τερματικά POS και γ) εξ αποστάσεως συναλλαγές χωρίς τη φυσική παρουσία της κάρτας (card not present – CNP), προκύπτει ότι το υψηλότερο ποσοστό απάτης αφορά τις εξ αποστάσεως συναλλαγές.
Ειδικότερα, το α΄ εξάμηνο του 2023, ο αριθμός των περιστατικών απάτης που καταγράφηκε ανά δίαυλο συναλλαγής ανήλθε σε 2.705 στις συναλλαγές ΑΤΜ, σε 26 χιλ. στις πληρωμές POS και σε 174 χιλ. στις συναλλαγές CNP. Η αντίστοιχη αξία των περιστατικών απάτης διαμορφώθηκε σε 900 χιλ. ευρώ στις συναλλαγές ΑΤΜ, σε 2,5 εκατ. ευρώ στις πληρωμές POS και σε 9 εκατ. ευρώ στις συναλλαγές CNP.
Αναλύοντας περαιτέρω την απάτη που διενεργήθηκε στις εξ αποστάσεως συναλλαγές μέσω διαδικτύου ή ταχυδρομείου/τηλεφώνου διαπιστώνεται ότι η συντριπτική πλειονότητα των περιστατικών απάτης αφορά τις συναλλαγές μέσω διαδικτύου.
Σημειώνεται ότι και στο τρέχον εξάμηνο αναφοράς οι περιπτώσεις διαδικτυακής απάτης αφορούν ως επί το πλείστον συναλλαγές αγορών από εμπόρους του εξωτερικού με κάρτες που έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα όπως συνέβαινε και τα προηγούμενα εξάμηνα, λόγω της εκτενέστερης χρήσης του διεθνούς τεχνικού προτύπου ασφαλών συναλλαγών 3D Secure από τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών στην Ελλάδα συγκριτικά με τους παρόχους υπηρεσιών πληρωμών του εξωτερικού.
Οι οικονομικές ζημίες που προκύπτουν από τις συναλλαγές απάτης και οι οποίες επιμερίζονται στα συμβαλλόμενα μέρη της συναλλαγής ανάλογα με την υπαιτιότητά τους ανήλθαν σε 11,4 εκατ. ευρώ το α΄ εξάμηνο του 2023, αυξημένες κατά 25% συγκριτικά με το β΄ εξάμηνο του 2022 και κατά 105% σε σχέση με το α΄ εξάμηνο του 2022. Σε ό,τι αφορά τον επιμερισμό τους, διαπιστώνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος της ζημίας επιβαρύνει τους κατόχους-χρήστες καρτών, οι οποίοι κατά το α΄ εξάμηνο του 2023 επωμίστηκαν το 63% της συνολικής ζημίας. Οι πάροχοι υπηρεσιών πληρωμών που αποδέχονται συναλλαγές καρτών επωμίστηκαν το 31% της συνολικής ζημίας, ενώ οι πάροχοι-εκδότες καρτών πληρωμών επιβαρύνθηκαν σε ποσοστό 6%.
Οι πληρωμές και η χρήση καρτών
Στο μεταξύ οι ενεργές κάρτες πληρωμών σε κυκλοφορία ανήλθαν σε 20,1 εκατ. στις 30 Ιουνίου του 2023, παρουσιάζοντας μείωση 2% σε σχέση με τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Στις επιμέρους μεταβολές ανά κατηγορία καρτών καταγράφεται για πρώτη φορά πτώση στον αριθμό χρεωστικών καρτών κατά 3% και αύξηση στον αριθμό πιστωτικών καρτών κατά 1%. Σημειώνεται ότι το ποσοστό συμμετοχής των χρεωστικών και πιστωτικών καρτών επί του συνόλου των καρτών πληρωμών μεταβλήθηκε οριακά και διαμορφώθηκε στο επίπεδο του 85% και 15%, αντίστοιχα.
Συναλλαγές με κάρτες πληρωμών
Ο συνολικός αριθμός και η συνολική αξία των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν με κάρτες πληρωμών το α΄ εξάμηνο του 2023 δεν παρουσίασαν σημαντικές μεταβολές σε σχέση με το β΄ εξάμηνο του 2022. Συγκεκριμένα, ο όγκος των συναλλαγών με κάρτες ανήλθε σε 1,048 δισεκατ., παρουσιάζοντας αύξηση 2%, ενώ η αναλογούσα αξία διαμορφώθηκε στα 49 δισεκ. ευρώ, καταγράφοντας μείωση 3%.
Γιώργος Αλεξάκης
news247.gr
