Φωτιά στις τσέπες των καπνιστών αναμένεται να βάλει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς η νέα αναθεώρηση της οδηγίας για τη φορολογία των καπνικών προϊόντων προβλέπει αυξήσεις έως και 139% στους ελάχιστους φόρους, οδηγώντας τις τιμές στα ύψη.
Η μέση τιμή ενός πακέτου τσιγάρων στην Ελλάδα, που σήμερα κυμαίνεται γύρω στα 4,60 ευρώ, ενδέχεται να φτάσει ή και να ξεπεράσει τα 7 ευρώ, εφόσον οι προτάσεις της Κομισιόν εφαρμοστούν χωρίς αλλαγές.
Εκτόξευση φόρων και στα εναλλακτικά προϊόντα καπνού
Η νέα οδηγία, που συζητήθηκε στο πρόσφατο Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε. (ECOFIN), προβλέπει αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) από 90 σε 215 ευρώ ανά 1.000 τσιγάρα από το 2028.
Παράλληλα, στα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού ο ελάχιστος φόρος ανεβαίνει από 88 σε 155 ευρώ ανά 1.000 τεμάχια, ενώ στα ηλεκτρονικά τσιγάρα ο φόρος στο υγρό ατμίσματος αυξάνεται από 10 σε 36 λεπτά ανά ml.
Η Κομισιόν επιχειρεί έτσι να «ευθυγραμμίσει» τη φορολογία των νέων προϊόντων καπνού με εκείνη των παραδοσιακών, επικαλούμενη την προστασία της δημόσιας υγείας αλλά και την ανάγκη προσαρμογής ενός πλαισίου που παραμένει αμετάβλητο τα τελευταία 15 χρόνια.
Οι ανησυχίες της Αθήνας
Επιφυλακτικός εμφανίστηκε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, στη συνεδρίαση του ECOFIN στο Λουξεμβούργο.
«Σύμφωνα με την εμπειρία μας στην Ελλάδα, η ασύμμετρη αύξηση των φόρων οδηγεί συνήθως σε έξαρση του λαθρεμπορίου», ανέφερε χαρακτηριστικά, ζητώντας μεγαλύτερη μεταβατική περίοδο προσαρμογής και προσεκτικότερο σχεδιασμό.
Όπως υπογράμμισε, η υπερβολική φορολογική επιβάρυνση μπορεί να πλήξει όχι μόνο την αγορά και τους καταναλωτές, αλλά και την ανταγωνιστικότητα, τις επενδύσεις και τις εξαγωγές.
Τι προβλέπει το προσχέδιο της Κομισιόν
Σύμφωνα με το προσχέδιο, η αναθεωρημένη οδηγία:
Αυξάνει τους ελάχιστους συντελεστές φορολογίας για τη μείωση των αποκλίσεων μεταξύ των κρατών-μελών.
Επεκτείνει το πεδίο εφαρμογής και στα νέα προϊόντα, όπως ηλεκτρονικά τσιγάρα, θερμαινόμενος καπνός και φακελάκια νικοτίνης.
Προβλέπει αυστηρότερους ελέγχους για τον ακατέργαστο καπνό και την ενίσχυση του συστήματος παρακολούθησης, με στόχο την καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου.
Προειδοποίηση από το ΚΕΠΕ
Σύμφωνα με μελέτη του Κέντρου Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), οι προτεινόμενες αυξήσεις θα μπορούσαν να εκτοξεύσουν τη μέση τιμή πώλησης των τσιγάρων έως και τα 7 ευρώ το πακέτο, ενώ προειδοποιεί ότι η υπερφορολόγηση ίσως οδηγήσει σε σημαντικές απώλειες εσόδων – που μπορεί να φτάσουν από 300 εκατομμύρια έως και 2 δισ. ευρώ ετησίως – εξαιτίας της αύξησης του λαθρεμπορίου.
Πότε θα ισχύσουν οι αλλαγές
Η νέα οδηγία προβλέπεται να τεθεί σε εφαρμογή το 2028, με μεταβατική περίοδο τεσσάρων ετών, προκειμένου τα κράτη-μέλη να προσαρμοστούν ομαλά στα νέα δεδομένα.
