Το “θνησιγενές μοντέλο ανάπτυξης” της Κρήτης, η ανάγκη για άμεσες παρεμβάσεις και ο κίνδυνος για το διυλιστήριο.
Την άποψη ότι το μοντέλο ανάπτυξης “που τρέχουμε” στην Κρήτη είναι θνησιγενές, διατύπωσε στον TEAM FM 102 και την εκπομπή “Πρώτη Γραμμή” ο πρόεδρος του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης Θοδωρής Νίνος, εξετάζοντας υπό το πρίσμα των εμφανών συνεπειών της κλιματικής και ενεργειακής – οικονομικής κρίσης τα όσα συμβαίνουν γύρω μας.
Η ανομβρία επιμένει, τα φράγματα στερεύουν και η αγωνία για το μέλλον αυξάνεται. Όσο περνάει ο καιρός, τόσο θα εντείνεται και η ανάγκη για άμεσες “απαντήσεις” που επιβάλλεται να δοθούν στο πεδίο.
Η διαχείριση των φυσικών πόρων και του δυσθεώρητου ενεργειακού κόστους αλλά και η όσο το δυνατόν καλύτερη προετοιμασία των έργων που από φάση ωρίμανσης περνούν σε φάση υλοποίησης, συνθέτουν το τριπλό μέτωπο των αλληλοσυνδεόμενων προτεραιοτήτων του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης.
Εν τω μεταξύ, κίνδυνο χρηματοδότησης αντιμετωπίζει το έργο του διυλιστηρίου, όπως ανέδειξε και ανέλυσε ο κ. Νίνος στις παρακάτω γραμμές.
Η μονάδα αντλησιοταμίευσης και ο κίνδυνος για το διυλιστήριο
Μία από τις κυριότερες παρεμβάσεις για τις οποίες εργάζεται μεθοδικά ο ΟΑΚ είναι η μονάδα αντλησιοταμίευσης στο Αμάρι, με την αξιοποίηση ενός τμήματος του φράγματος Ποταμών για την παραγωγή καθαρής – πράσινης- ενέργειας.
Καλώς εχόντων των πραγμάτων, το εξασφαλισμένο χρηματοδοτικά έργο θα ξεκινήσει τους πρώτους μήνες του 2024, όπως ανακοίνωσε στον TEAM FM 102 ο πρόεδρος του ΟΑΚ.
“Η σπουδαιότητα του έργου έγκειται στο ότι η μετάβαση προς την πράσινη ενέργεια δεν είναι εφικτή αν δεν έχουμε λύσει το τεράστιο πρόβλημα του να έχουμε ενέργεια τη στιγμή που τη χρειάζεται το δίκτυο και ο καταναλωτής” εξήγησε ο κ. Νίνος.
Εάν ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες που αφορούν τη νεότερη προσφυγή στο ΣτΕ, με δεδομένη την πλήρη προσαρμογή στην προηγούμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, εκτιμάται ότι τον Φεβρουάριο με Μάρτιο του 2024 το εργοτάξιο θα εγκατασταθεί στο Αμάρι.
Ήδη γίνονται προπαρασκευαστικές ενέργειες προς τη φάση ολοκλήρωσης της προετοιμασίας της γεωτεχνικής μελέτης για τα εδάφη.
Η ελάχιστη εγγυημένη απόδοση για τη μονάδα αντλησιοταμίευσης στο Αμάρι θα είναι 50 mw, για τη δημιουργία μιας “μπαταρίας” που θα καλύπτει ενεργειακά όλο το νομό Ρεθύμνης.
Την ίδια στιγμή, πάντως, κινδυνεύει η χρηματοδότηση του διυλιστηρίου, γνωστοποίησε ο κ. Νίνος. Σήμερα, εξάλλου, αναμένεται η εξέταση των υποβαλλόμενων αντεγκλήσεων από τις εταιρείες που συμμετείχαν στη διαδικασία δημοπράτησης.
“Δυστυχώς, προέκυψε πρόβλημα μη αποδοχής του προσωρινού αναδόχου, υπήρξαν αντεγκλήσεις με προσφυγές μεταξύ όλων των εταιρειών. Δεν είναι κάτι ασυνήθιστο, αλλά επειδή η χρηματοδότηση του έργου έχει ενταχθεί στο ΥΜΕΠΕΡΑΑ, θα πρέπει να έχει τιμολογηθεί -πέραν της συμβασιοποίησης που είναι το πρώτο βήμα – τουλάχιστον ένα ποσό εντός του τρέχοντος έτους. Έχουν στενέψει πάρα πολύ τα περιθώρια” ανέφερε ο πρόεδρος του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης, εκφράζοντας την αγωνία του για την έκβαση της “δικαστικής διαμάχης των εταιρειών αλλά και για το χρονοδιάγραμμα ενός έργου που δεν πρέπει να χαθεί!”.
“Δεν επιβιώνουμε χωρίς τα απαραίτητα έργα υποδομής”
Οδεύουμε στα μέσα Νοέμβρη και ο καιρός συνεχίζει να θυμίζει… καλοκαίρι. Οι εικόνες από τα φράγματα Αποσελέμη και Φανερωμένης, όπου η στάθμη του νερού είναι υπερβολικά χαμηλή, είναι αποκαρδιωτικές.
“Το μοντέλο ανάπτυξης που τρέχουμε στην Κρήτη είναι θνησιγενές” σχολιάζει ο κ. Νίνος. “Εάν δεν προχωρήσουμε σε θέματα υποδομών, εάν δεν εξασφαλίσουμε φυσικούς πόρους με πρώτο – πρώτο το νερό και εάν δεν θωρακιστούμε αντιπλημμυρικά και ενεργειακά, ως μέρος που μεγαλώνουμε και ζούμε αλλά και ως τουριστικός προορισμός, το πρόβλημα θα το βρούμε πολύ σύντομα μπροστά μας. Δεν επιβιώνουμε χωρίς τα απαραίτητα έργα υποδομής, δεν επαρκούν οι φυσικοί μας πόροι” προειδοποιεί ο ίδιος.
Σύμφωνα με το master plan που εκπόνησε ΟΑΚ, οι ετήσιες υδρευτικές ανάγκες το 2020 για τον Δήμο Ρεθύμνης ήταν περίπου 8,3 εκατομμύρια κυβικά νερό.
Λαμβάνοντας υπόψιν τους την κλιματική αλλαγή, την εξέλιξη του τουριστικού προϊόντος και την περαιτέρω ανάπτυξη κλπ, τα προγνωστικά μοντέλα προαναγγέλλουν ότι το 2025 οι ίδιες ανάγκες θα ανέλθουν σε 9,6 εκατομμύρια, ενώ το 2040 θα εκτοξευθούν στα 14,6 εκατομμύρια!
Πρόκειται για μία ιλιγγιώδη αύξηση της τάξεως του 77% στις ετήσιες υδρευτικές ανάγκες!
Με βάση και πάλι την παραπάνω μελέτη, στους Δήμους Ρεθύμνου, Χερσονήσου και Χανίων αυξάνονται εκθετικά οι ανάγκες σε νερό.
Σήμερα, ο ταμιευτήρας στον Αποσελέμη έχει φτάσει στο 15% των δυνατοτήτων του, με 3,8 εκατομμύρια κυβικά νερό. Στο φράγμα Ποταμών Αμαρίου τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα: παραμένουν 20 εκατομμύρια κυβικά απ’ τα 22,5 του συνόλου της χωρητικότητας.
Τα προβλήματα δεν είναι ίδια, όμως οι λύσεις που προωθούνται αντιμετωπίζουν την Κρήτη ως ενιαία κι αδιαίρετη.
“Μεθοδεύουμε λύσεις ως ενιαία λεκάνη. Η Κρήτη είναι ενιαία και το πρόβλημα είναι όλων μας” ξεκαθαρίζει ο πρόεδρος του ΟΑΚ.
Η λίμνη Κουρνά, οι κακές συνήθειες και το “έγκλημα” στην άρδευση
Στην ανατολική Κρήτη, τα αποθέματα νερού φτάνουν στα επίπεδα του 2018, που ήταν μακράν η χειρότερη υδρολογική χρονιά. Και στο Ρέθυμνο, όμως, τα πράγματα δεν ήταν και δεν είναι ρόδινα.
“Ακόμα δεν έχουμε γλιτώσει” λέει ο πρόεδρος του ΟΑΚ, εξωτερικεύοντας την δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι ως κοινωνία “δεν αλλάξαμε τις καταναλωτικές μας συνήθειες”, κάτι που αποτυπώνεται στα συλλεγόμενα στατιστικά στοιχεία.
“Έχουμε μπροστά μας ένα πολύ δύσκολο μήνα. Έχει πέσει πάρα πολύ η στάθμη στη λίμνη Κουρνά” επισημαίνει ο κ. Νίνος, όντας θιασώτης της επένδυσης στην αλλαγή συνηθειών εκ μέρους των πολιτών.
Κάνει μάλιστα λόγο για “έγκλημα”, περιγράφοντας αυτό που συμβαίνει με την άρδευση!
“Οι υδροδοτικές ανάγκες της Κρήτης είναι γύρω στα 113, 5 εκατομμύρια και οι ανάγκες για άρδευση είναι 478 εκατομμύρια κυβικά νερό. Είναι τεράστιο το νούμερο και δεν λαμβάνεται καμία πρόνοια. Δεν γίνεται καμία προσπάθεια για εξοικονόμηση νερού. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις έχουμε μικτά δίκτυα: χρησιμοποιούμε, δυστυχώς, για άρδευση νερό πόσιμο” διευκρινίζει.
Για να αναστραφεί η καταστροφική αυτή πορεία, ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης εστιάζει
στην εξοικονόμηση πόρων από έξυπνες καλλιέργειες, για την ανάσχεση της τεράστιας σπατάλης!
Ανοιχτή παραμένει η “πληγή” των διαρροών στα δίκτυα. “Χάνουμε τουλάχιστον το 40% του νερού κατά τη μεταφορά του” πληροφορεί ο κ. Νίνος. “Οφείλουμε να αντιδράσουμε με όποια οικονομική δύναμη υπάρχει” τονίζει, υπογραμμίζοντας: “Ο στόχος μας είναι να εξασφαλίζεται ποσότητα και ποιότητα νερού σε ολόκληρη την Κρήτη”.
Αναπόφευκτες οι αυξήσεις
Την περίοδο 2020-2022 ο Οργανισμός έχει καταγεγραμμένη αύξηση ενεργειακού κόστους 159%
Αποφασίστηκε να γίνει καμία αύξηση στην διαχείριση και στην προμήθεια του νερού προς τις ΔΕΥΑ.
“Αυτό, δυστυχώς, δεν μπορεί να συνεχιστεί” κατέστησε σαφές ο κ. Νίνος, ο οποίος επίκειται να συναντηθεί με τον δήμαρχο Ρεθύμνης και πρόεδρο της ΕΔΕΥΑ Γιώργη Μαρινάκη και τον πρόεδρο της ΔΕΥΑΡ Βασίλη Θεοδωράκη.
Ποιοι είναι οι βασικοί παράγοντες που εξετάζονται επισταμένως από τον ΟΑΚ:
1) Ο Οργανισμός δεν μπορεί να συνεχίσει να καταγράφει ζημιές
2) Προγραμματίζονται πολύ σοβαρά έργα που αυξάνουν την ανάγκη αποσβέσεων στον Οργανισμό – μέσα στο 2024 θα ενσωματωθούν έργα αξίας περίπου 300 εκατομμυρίων.
“Οι φετινές αυξήσεις θα κυμανθούν περίπου στα 10 λεπτά μεσοσταθμικά ανά κυβικό” είπε ο πρόεδρος του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης, προσθέτοντας: “Το 75% ( τα 7,5 λεπτά από τα 10) οφείλεται στο κόστος της ενέργειας”.
Για να κρατηθούν χαμηλότερα οι αυξήσεις, η διοίκηση του ΟΑΚ επέλεξε να μην λάβει υπόψιν της τις αποσβέσεις.
Ο ΒΟΑΚ και η εκκρεμής συνάντηση για τον περιφερειακό
Σε ό,τι αφορά τον ΒΟΑΚ, ο Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης κατ’ εντολή του εποπτεύοντος Υπουργείου Μεταφορών και Υποδομών, εμπλέκεται στην ανατολική Κρήτη (από τη Νεάπολη και ανατολικότερα), έχοντας κάνει τις αντίστοιχες μελέτες.
Στην παρούσα φάση και σύμφωνα με τη σχετική ενημέρωση του Υπουργείου, προχωρά η διαδικασία της αξιολόγησης των προσφορών των υποψήφιων παραχωρησιούχων.
Με το που προκύψει παραχωρησιούχος, επί της ουσίας μιλάμε για έναρξη του έργου που “καίει” την Κρήτη εδώ και δεκαετίες.
Για τα διόδια, οι φορείς του Ρεθύμνου υπέβαλαν πρόταση και υπήρξε δέσμευση να εξαιρούνται οι
οι χρήστες του νέου αυτοκινητόδρομου που θα εισέρχονται επί παραδείγματι από τα χωριά του Καμπανού και του Αρκαδίου. Το θέμα θα ξανατεθεί επί τάπητος ώστε να μπει ως όρος στη σύμβαση παραχώρησης.
“Εάν δεν έχουμε κατασκευάσει τον περιφερειακό δρόμο, θα έχουμε θέμα. Η κοινή μας συνισταμένη είναι να προχωρήσουμε” υποστηρίζει ο κ. Νίνος.
Το συγκεκριμένο ζήτημα ετέθη και στη διάρκεια της τελευταίας μηνιαίας συνάντησης που είχε ο ίδιος με τον Γενικό Διευθυντή Συγκοινωνιακών Έργων, Δημήτρη Αναγνώπουλο.
“Εκκρεμούν τρεις τεχνικοί σύμβουλοι για να ολοκληρωθεί η μελέτη από το ΕΛΜΕΠΑ στα Περιβόλια μέχρι και την οδό Κουρμούλη. Το Υπουργείο έχει ενημερωθεί και υπάρχει θετική απόκριση. Αισιοδοξώ ότι θα μας δώσουν την χρηματοδότηση των 500.000 ευρώ για να ολοκληρωθεί το τμήμα, που είναι πολύ κρίσιμο να γίνει για να μπορούμε να κατασκευάσουμε το τμήμα Μεσογειακό Πανεπιστήμιο – Οδός Κουρμούλη” δήλωσε ο πρόεδρος του ΟΑΚ και πρόσθεσε: “Γι’ αυτό και αντέδρασα κάπως έντονα όταν είδα τη μελέτη που ετοίμασε η Περιφέρεια σε συνεργασία με τον Δήμο στην οδό Κουρμούλη, η οποία μελέτη δεν λάμβανε υπόψιν της τον περιφερειακό”.
Επ’ αυτού, εκκρεμεί συνάντηση η οποία αποφασίστηκε έπειτα από συνεννόηση με τον μελετητή Στέλιο Ξεζωνάκη και την περιφερειακή αρχή.
“Δεν μπορεί να παραληφθεί μία μελέτη στο συγκεκριμένο σημείο η οποία πρωτίστως δεν ενσωματώνει τη συμβολή του περιφερειακού. Θα μελετήσουμε έναν κόμβο ο οποίος θα κοστίσει να κατασκευαστεί περί τα 3 εκατομμύρια ευρώ χωρίς να ενσωματώσουμε την κίνηση από τον περιφερειακό και την προέκτασή του προς το Ατσιπόπουλο;” αναρωτήθηκε ο κ. Νίνος. “Είναι παράλογο” σημείωσε, εν αναμονή της πρόσκλησης για συνάντηση για την αναπροσαρμογή και τον επανασχεδιασμό του κόμβου.
“Είναι κρίσιμο να γίνει εκεί κόμβος, με δεδομένο ότι ολοκληρώνεται το 16ο Δημοτικό. Δεν μπορείς να κάνεις ένα κόμβο που να διαχειρίζεται όλα τα ρεύματα εκτός του περιφερειακού. Είναι σαν να λες ότι δεν πιστεύεις ότι θα κατασκευαστεί ποτέ περιφερειακός εκεί. Αυτό θα το διορθώσουμε” διαβεβαίωσε.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΠΑΝΤΙΝΑΚΗΣ
goodnet.gr
