Εφιαλτικό αποδείχτηκε το φετινό καλοκαίρι για τα αποθέματα νερού στην Κρήτη με το φάντασμα της λειψυδρίας να έχει εξαπλωθεί πάνω από όλο το νησί. Οι πηγές και τα φράγματα του νησιού έχουν σχεδόν στερέψει την στιγμή που ο ένας μετά τον άλλον δήμο μπαίνουν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης εξαιτίας της λειψυδρίας.
Το πρόβλημα είναι ακόμα πιο έντονο στην ανατολική Κρήτη με το φράγμα του Αποσελέμη, το μεγαλύτερο φράγμα στην Κρήτη να έχει σχεδόν αδειάσει ενώ και το νερό στις πηγές των Χανίων έχει μειωθεί δραματικά. Μόνη «αχτίδα» αισιοδοξίας είναι το φράγμα των ποταμών Αμαρίου η πληρότητα του οποίου φτάνει το 95%.
Στο μεταξύ η «συζήτηση» για αλλαγή της νοοτροπίας των καταναλωτών και της ορθολογικής χρήσης του νερού είναι πιο επίκαιρη από ποτέ.
«Η κατάσταση στα Χανιά είναι πάρα πολύ δύσκολη μετά από δυο πολύ σκληρούς υδρολογικά χειμώνες. Δεν είχαμε ούτε πέρυσι ούτε τον προηγούμενο χρόνο τις βροχές που περιμέναμε και που θα έπρεπε να είχαμε με συνέπεια να αντιμετωπίζουμε πολύ μεγάλο πρόβλημα με τα νερά μας» αναφέρει στο Flashnews.gr ο Άρης Παπαδογιάννης διευθυντής του Οργανισμού Ανάπτυξης Κρήτης.
Ο ίδιος συνεχίζει λέγοντας ότι «όλο αυτό το σχέδιο που εκπονείται και τα σενάρια που κάνουμε σε συνεργασία με τους υπόλοιπους φορείς διαχείρισης των υδάτων, την περιφέρεια, την αποκεντρωμένη διοίκηση και την διεύθυνση υδάτων στην Κρήτη είναι σενάρια στα οποία προσπαθούμε να μην φτάσουμε στο κόκκινο και να διακόψουμε την παροχή νερού . Στο δήμο Χανίων τεράστιο πρόβλημα δεν αντιμετωπίσαμε και θέλω να πιστεύω ότι αφού δεν αντιμετωπίσαμε μέχρι αυτή τη στιγμή δεδομένου ότι θα ξεκινήσει μια μικρή μείωση της κατανάλωσης σε συνδυασμό με την πτώση της θερμοκρασίας μας κάνει να πιστεύουμε ότι θα μπορέσουμε να ανταπεξέλθουμε στις απαιτήσεις».
Η κατασκευή υδραυλικών και αρδευτικών έργων θα δώσουν μια «ανάσα» στο πρόβλημα
«Ανάσα» στο πρόβλημα της λειψυδρίας θα δώσει η κατασκευή μεγάλων έργων υδραυλικών και αρδευτικών όπως συνεχίζει λέγοντας ο κ. Παπαδογιάννης «θέλουμε να πιστεύουμε ότι αυτή τη στιγμή δεν αντιμετωπίζουμε κίνδυνο να κοπεί η παροχή του νερού σε κάποια περιοχή γιατί ξεπεράσαμε την πολύ δύσκολη και θερμή περίοδο της ζήτησης και της κατανάλωσης. Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να το αφήσουμε στην άκρη και ότι ξεπεράσαμε γενικά τους κινδύνους. Θα πρέπει να αναθεωρήσουμε κάποια πράγματα καθώς και να προχωρήσουμε στην κατασκευή υδραυλικών έργων που θα βοηθήσουν να περισυλλέξουμε και να αποθηκεύσουμε νερό ώστε να μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε τις περιόδους που υπάρχει ανάγκη. Τέτοια έργα είναι προγραμματισμένα και σε περιφερειακό επίπεδο».
Συγκεκριμένα για τα έργα ο διευθυντής του ΟΑΚ ανέφερε ότι «ο ΟΑΚ έχει σχεδιάσει μια σειρά από έργα πάρα πολύ σημαντικά που απλώνονται σε όλη την Κρήτη. Εδώ στα Χανιά προγραμματίζεται σύντομα να κατασκευαστεί το μεγάλο φράγμα στον Ταυρωνίτη που θα δώσει λύση ενώ στην ανατολική Κρήτη σχεδιάζεται η επέκταση του υδραγωγείου στον Άγιο Νικόλαο, Κριτσά, Ελούντα κτλ. Ακόμη με την εγκατάσταση επεξεργασίας νερού στο φράγμα των ποταμών Αμαρίου θα επεξεργαζόμαστε το νερό και θα προμηθεύουμε με νερό πόσιμο όλο το Ρέθυμνο. Ήδη αυτή τη στιγμή από το Αμάρι προμηθεύουμε πλέον για ύδρευση τη ΔΕΥΑΡ με σημαντικές ποσότητες. Το φράγμα αυτό παρά τις δυσκολίες του έχει πληρότητα περίπου 95%»
Αλλαγές στην στάση των καταναλωτών
Στην αλλαγή της νοοτροπίας και του τρόπου χρήσης του νερού από τους καταναλωτές αναφέρθηκε στη συνέχεια ο κ. Παπαδογιάννης τονίζοντας ότι «ωστόσο θα πρέπει στην εξίσωση να μπουν και οι καταναλωτές κάνοντας ένα διαφορετικό τρόπο χρήσης του νερού και κυρίως με προσοχή. Θα πρέπει να συνεχιστεί η καλή συνεργασία με τους άλλους διαχειριστές με τους ΤΟΕΒ τις ΔΕΥΑ ώστε να μπορέσουμε μέσα από αυτή την συνεργασία να ανταπεξέλθουμε. Περιμένουμε ένα καλύτερο χειμώνα, περιμένουμε να αποθηκεύσουμε νερά αλλά αυτό δεν και σίγουρο. Ζούμε μέσα στην κλιματική αλλαγή και θα πρέπει να σχεδιάζουμε συνολικά και όχι αποσπασματικά ο καθένας γιατί μόνο έτσι θα μπορέσουμε να ανταποκριθούμε και να μην έχουμε προβλήματα με το νερό. Το νερό είναι ένα αγαθό με μεγάλη επίδραση στον τουρισμό, στην οικονομία μας, στον πρωτογενή μας τομέα και θα πρέπει να προσέξουμε πολύ για να μην αντιμετωπίσουμε τεράστια προβλήματα σε όλους αυτούς τους τομείς».
Ο ίδιος συνέχισε τονίζοντας ότι «το ζητούμενο είναι γενικά το πως διαχειριζόμαστε το νερό. Μέσα σε αυτή την εξίσωση συμμετέχουμε όλοι και οι ίδιοι οι καταναλωτές τόσο στο κομμάτι της ύδρευσης όσο και της άρδευσης των καλλιεργειών. Θα πρέπει και οι ίδιοι οι καταναλωτές και οι χρήστες με πολύ μεγάλη προσοχή να χρησιμοποιούν το νερό, όχι ανεξέλεγκτα, ειδικά σε μια περίοδο που δεν έχουμε νερό. Δεν γίνεται οι πολίτες να πλένουν το αυτοκίνητο τους, τις αυλές τους και τα πεζοδρόμια με τον τρόπο που γινόταν μέχρι σήμερα την στιγμή που έχουμε έλλειψη νερού. Θα πρέπει ακόμα και με τις καλλιέργειες να βρούμε άλλους τρόπους, πιο ευδόκιμους και πρακτικούς π.χ. να μην ποτίζουμε τις μεσημεριανές ώρες που οι θερμοκρασίες είναι πολύ υψηλές και δεν αποδίδει αυτή η διαδικασία, θα πρέπει να επιλέγουμε τις απογευματινές αργά ή τις βραδινές ώρες που χρειάζονται πολύ λιγότερες ποσότητες νερού για το πότισμα μας και θα πρέπει να βρούμε καινούργιους τρόπους ποτίσματος. Οι περίοδοι που έτρεχαν τα νερά «έτσι» έχουν παρέλθει. Ακόμη σημαντικό ρόλο παίζει και η συνεργασία ανάμεσα στους διαχειριστές. Για αυτό βλέπετε ότι μέσα σε πολύ δύσκολες συνθήκες και πρωτοφανείς που είχαμε να αντιμετωπίσουμε από το 2016 – 2017 μπορέσαμε και ανταπεξήλθαμε σε ένα βαθμό».
Οι προβλέψεις για του χρόνου
Ελπιδοφόρα είναι τα μηνύματα που έρχονται για τον επόμενο χειμώνα με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για ένα πιο «υγρό» χειμώνα ωστόσο όπως επεσήμανε ο κ. Παπαδογιάννης «τα παθήματα πρέπει να γίνονται μαθήματα και αυτό που αντιμετωπίσαμε μας αλλάζει τα πλάνα. Περιμένουμε ένα καλύτερο χειμώνα με βάση την πληροφορία που λαμβάνουμε από τους φορείς που συνεργαζόμαστε και τα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Τα μοντέλα δείχνουν ότι θα έχουμε έναν καλύτερο χειμώνα. Αν ο χειμώνας είναι καλύτερος και έχουμε μια πλήρωση με μια πολύ σημαντική ενίσχυση στα φράγματα μας και στα σημεία που αποθηκεύουμε νερό θα έλεγα ότι θα έχουμε μια ικανοποιητική επόμενη σεζόν πάντα όμως επαναλαμβάνω σε ένα πλαίσιο συνεργασίας και καλύτερης διαχείρισης του νερού».
Η κατάσταση που βρίσκονται οι πηγές στην Κρήτη
Για την κατάσταση που βρίσκονται αυτή την στιγμή οι πηγές νερού σε όλη την Κρήτη αναφέρθηκε ο κ. Παπαδογιάννης λέγοντας ότι «στα Χανιά συγκεκριμένα η λίμνη του Κουρνά βρίσκεται σε πολύ χαμηλή στάθμη είναι περίπου στα 2μ. όταν το ποσοστό πλήρωσης είναι περίπου στα 6μ., οι πηγές της Αργυρούπουλης έχουν μια μείωση περίπου 30%, όμως οι πηγές των Μεσκλών παρά τις δύσκολες συνθήκες λειτουργούν μια χαρά. Στο Ρέθυμνο το φράγμα ποταμών Αμαρίου ευτυχώς είναι στο 95% της πληρότητας του και αυτό γιατί τροφοδοτείται από υπόγειες πηγές. Πιο ανατολικά το φράγμα Αποσελέμη, το μεγαλύτερο φράγμα στην Κρήτη που η χωρητικότητα του είναι 25,3 εκατομμύρια κυβικά νερού αυτή τη στιγμή έχει περίπου 5 εκατομμύρια κυβικά νερού. Αντιμετωπίζουμε δυσκολία στην τροφοδοσία των ΔΕΥΑ στο Ηράκλειο, στη Χερσόνησο και στον Άγιο Νικόλαο αλλά υπάρχει μια συνεργασία με μειωμένες παροχές. Οι ίδιες οι ΔΕΥΑ χρησιμοποιούν δικές τους πηγές, χρησιμοποιούν γεωτρήσεις για να μπορούν να ανταποκριθούν. Περιμένουμε μια καλύτερη χρονιά αλλά και η καλύτερη διαχείριση της κατάστασης είναι σημαντική ώστε να μην αντιμετωπίσουμε μεγάλα προβλήματα την επόμενη σεζόν. Το τουριστικό ρεύμα αυξάνεται και το ίδιο και οι καλλιέργειες ενώ υπάρχουν πλέον και καινούργιες καλλιέργειες με μεγάλες απαιτήσεις σε ποσότητα και ποιότητα νερού. Θα πρέπει να παρακολουθούμε τις εξελίξεις, να προσαρμοζόμαστε και να σχεδιάζουμε με βάση τα αποθέματα που έχουμε και να τα διαχειριζόμαστε και με βάση τη ζήτηση που υπάρχει».
