Το κρεμμύδι, είναι ένα από τα πιο δημοφιλή λαχανικά που χρησιμοποιούμε καθημερινά σε σαλάτες και στο φαγητό. Η καλλιέργεια του κρεμμυδιού μας δίνει τον διάσημο υπόγειο βολβό, γνωστό ως “ξερό κρεμμύδι”, ενώ το πράσινο φύλλωμά του χρησιμοποιείται στην κουζίνα ως “χλωρό” ή “φρέσκο κρεμμύδι”.
Ποιες είναι οι πιο γνωστές ποικιλίες κρεμμυδιού για να φυτέψουμε;
Υπάρχουν πολλές ποικιλίες και υβρίδια κρεμμυδιού για να φυτέψουμε ανάλογα με το σχήμα του βολβού, το χρώμα, το μέγεθος, καθώς και τη γεύση της αρεσκείας μας. Οι ποικιλίες κρεμμυδιού διαχωρίζονται κυρίως με βάση την εποχή φύτευσης και το χρώμα του κρεμμυδιού.
Εποχή φύτευσης:
Οι ποικιλίες και τα υβρίδια κρεμμυδιού που καλλιεργούνται στον ελληνικό χώρο διαχωρίζονται σε αυτές που είναι κατάλληλες για φθινοπωρινή φύτευση και σε αυτές που είναι κατάλληλες για ανοιξιάτικη φύτευση.
Χρώμα κρεμμυδιού:
Ανάλογα το χρώμα του φλοιού και της σάρκας του κρεμμυδιού, θα συναντήσουμε λευκές, κίτρινες (ξανθές) και κόκκινες (μωβ) ποικιλίες. Οι κίτρινες ποικιλίες έχουν συνήθως πιο καυτερή γεύση, οι λευκές έχουν πιο γλυκιά γεύση ενώ οι κόκκινες ποικιλίες κρεμμυδιού διαθέτουν μία σχετικά πικάντικη γεύση.
Παραδοσιακές και ντόπιες ποικιλίες:
Γνωστές παραδοσιακές ποικιλίες κρεμμυδιού είναι το βατικιώτικο κρεμμύδι που καλλιεργείται στη νότια Πελοπόννησο, το κρεμμύδι Θήβας, το κρεμμύδι Φλώρινας, το κρεμμύδι Κοζάνης, το κρεμμύδι Μαδέρας στη Μακεδονία, το κασσανιώτικο κρεμμύδι στο Ηράκλειο, το μεσογειακό κρεμμύδι στα Χανιά και το κρεμμύδι Άνδρου.
Ποια εποχή φυτεύονται τα κρεμμύδια και σε τι αποστάσεις;
Το χλωρό φρέσκο κρεμμυδάκι μπορεί να φυτευτεί σχεδόν όλο το χρόνο στον κήπο μας. Αν προτιμάμε το ξερό κρεμμύδι, ανάλογα την ποικιλία, φυτεύουμε την περίοδο Φεβρουαρίου-Απριλίου ή την περίοδο του φθινοπώρου. Η φύτευση του κοκκαριού μπορεί να γίνει τόσο σε γραμμές φύτευσης όσο και στα πεταχτά. Για τη γραμμική φύτευση του κρεμμυδιού ανοίγονται αβαθή αυλάκια σε αποστάσεις φύτευσης μεταξύ των γραμμών φύτευσης γύρω στα 30 εκατοστά. Οι μικροί βολβοί του κρεμμυδιού φυτεύονται σε αποστάσεις μεταξύ τους περίπου 10 εκατοστών για το ξερό κρεμμύδι και 5-7 εκατοστών για το χλωρό κρεμμυδάκι. Το βάθος φύτευσης του κρεμμυδιού μέσα στο χώμα πρέπει να είναι περίπου ένα εκατοστό, ίσα -ίσα δηλαδή να καλύπτεται μέχρι τη μέση η βάση του βολβού.
Τι έδαφος χρειάζεται η καλλιέργεια του κρεμμυδιού;
Η καλλιέργεια του κρεμμυδιού αναπτύσσεται καλύτερα και σχηματίζει μεγαλύτερους βολβούς όταν γίνεται σε ελαφρύ αμμώδες χώμα με καλή αποστράγγιση. Για την προετοιμασία του εδάφους, πριν τη φύτευση είναι σημαντικό να ενσωματώνουμε στο έδαφος οργανική ουσία και εδαφοβελτιωτικά όπως η χωνεμένη κοπριά, το κομπόστ και ο ατταπουλγίτης. Κατά την φύτευση των βολβών του κρεμμυδιού, μπορούμε να προσθέσουμε συμπληρωματικά, πλήρες βιολογικό λίπασμα ή ένα απλό σύνθετο λίπασμα, για ενδυνάμωση της καλλιέργειας, ειδικά αν το χωράφι μας καλλιεργείται κάθε χρόνο και έχει ανάγκη από θρεπτικά συστατικά.
Τι πρέπει να γνωρίζουμε για τη φύτευση των κρεμμυδιών;
Για να φυτέψουμε κρεμμύδια προμηθευόμαστε κοκκάρι κρεμμυδιού, δηλαδή τους μικρούς βολβούς κρεμμυδιού, ή κρεμμυδόσπορο, τον μικροσκοπικό μαύρο σπόρο κρεμμυδιού, γνωστό και ως μπαρούτι. Η μέθοδος παραγωγής από κοκκάρι πλεονεκτεί έναντι της απευθείας σποράς όσον αφορά την πρωίμιση, μας δίνει δηλαδή κρεμμύδια σε συντομότερο χρονικό διάστημα. Σε ανοιξιάτικες φυτεύσεις, το κοκκάρι χρειάζεται 4 μήνες από τη φύτευση μέχρι τη συγκομιδή, έναντι 6 μηνών όταν ρίχνουμε σπόρο. Επίσης, με το κοκκάρι εξασφαλίζουμε σημαντικές αποδόσεις, ακόμη και σε ξηρά εδάφη. Από ένα κιλό κοκκάρι, εφόσον δεν αντιμετωπίσουμε κάποιο σοβαρό πρόβλημα στην καλλιέργεια, μπορούμε να φτάσουμε σε απόδοση 20-30 κιλών ξερού κρεμμυδιού.
Πώς επιλέγουμε κοκκάρι κρεμμυδιού για φύτευση;
Η επιλογή του κατάλληλου μεγέθους κοκκαριού είναι πολύ σημαντική για την αποτελεσματικότητα της καλλιέργειας μας. Το ιδανικό μέγεθος για το κοκκάρι που προορίζεται για παραγωγή ξερού κρεμμυδιού είναι αυτό που έχει διάμετρο 1,5-2 εκατοστών. Το κοκκάρι μεγαλύτερου μεγέθους προτιμάται για παραγωγή πράσινων νωπών κρεμμυδιών, καθώς δίνει πιο χοντρό βλαστό, ενώ εμφανίζει γρήγορα ανθικό στέλεχος με αποτέλεσμα να περιορίζεται το μέγεθος του βολβού που θα σχηματιστεί στο έδαφος. Όταν φυτεύουμε σφαιρικό κοκκάρι στον κήπο μας, θα μας δώσει παραγωγή πεπλατυσμένων βολβών κρεμμυδιού. Αντίθετα, όταν φυτεύουμε επίμηκες ή κωνικό κοκκάρι θα μας δώσει παραγωγή βολβών στρογγυλού σχήματος.
Κάθε πότε χρειάζεται πότισμα η καλλιέργεια του κρεμμυδιού;
Σχετικά με τις ανάγκες σε νερό, η καλλιέργεια του κρεμμυδιού απαιτεί συνεχή παρουσία υγρασίας με πότισμα κάθε 3-4 μέρες αφού διαθέτουν ρηχό ριζικό σύστημα, ανάλογα βέβαια τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν και τον τύπο του εδάφους. Κατά τη φύτευση του βολβού του κρεμμυδιού, είμαστε πολύ προσεκτικοί και αποφεύγουμε το υπερβολικό πότισμα για να μην σαπίσει ο βολβός. Επίσης, περιορισμένο πότισμα χρειάζεται και στο τέλος της καλλιέργειας, λίγες μέρες πριν τη συγκομιδή, για να μπορέσει ο βολβός να αποξηραθεί σωστά.
Πόσο συχνά βάζουμε λίπασμα στην καλλιέργεια του κρεμμυδιού;
Όσον αφορά τη λίπανση, είναι καλό πριν τη φύτευση του κρεμμυδιού να ενσωματώνουμε κοπριά και κομπόστ στο έδαφος. Συμπληρωματικά, ένα μήνα μετά τη φύτευση προσθέτουμε πλήρες βιολογικό λίπασμα ή κάποιο σύνθετο λίπασμα με υψηλή περιεκτικότητα σε κάλιο και επαναλαμβάνουμε σε ένα μήνα. Αποφεύγουμε να βάζουμε λιπάσματα με υψηλή περιεκτικότητα σε άζωτο.
Η υπερβολική ποσότητα αζώτου συντελεί σε υποβάθμιση της παραγωγής των βολβών του κρεμμυδιού και σε αύξηση του κινδύνου προσβολής από μυκητολογικές ασθένειες.
Ποιες οι εντομολογικές και οι μυκητολογικές ασθένειες στην καλλιέργεια του κρεμμυδιού;
Σε συνθήκες υψηλής υγρασίας, η καλλιέργεια του κρεμμυδιού είναι αρκετά ευαίσθητη και προσβάλλεται από περονόσπορο, σκωρίαση, ανθράκωση ή βοτρύτη. Για την προστασία του κρεμμυδιού από ασθένειες, ψεκάζουμε το φύλλωμα με χαλκούχα σκευάσματα κατά προτίμηση βιολογικά, όταν το φυτό του κρεμμυδιού φθάσει τα 15-20 εκατοστά και να γίνεται επανάληψη μετά από 2-3 εβδομάδες.
Πώς χρησιμοποιούμε τον χαλκό σε φυτά και καλλιέργειες;
Για να αντιμετωπίσουμε τα έντομα που μπορεί να προσβάλλουν την καλλιέργεια του κρεμμυδιού, όπως ο θρίπας και η μύγα του κρεμμυδιού, ψεκάζουμε με βιολογικό σκεύασμα αλάτων καλίου ή φυσικής πυρεθρίνης που προμηθευόμαστε από γεωπονικά καταστήματα. Πριν κάνουμε οποιαδήποτε ενέργεια, συμβουλευόμαστε τους γεωπόνους μας, ώστε να βρούμε την καλύτερη λύση για την καλλιέργειά μας. Σημαντική καλλιεργητική φροντίδα για την αντιμετώπιση των ασθενειών είναι ο καλός αερισμός της καλλιέργειας και το συνεχές ξεβοτάνισμα για την αντιμετώπιση των ανεπιθύμητων ζιζανίων, όπως η κύπερη και η οξαλίδα, καθώς το λεπτό φυλλαράκι του κρεμμυδιού δεν μπορεί εύκολα να τα ανταγωνιστεί.
Πότε συγκομίζουμε τα κρεμμύδια και πώς τα αποξηραίνουμε;
Όταν τα κρεμμύδια πλησιάζουν την ωρίμανση κατά τον Ιούνιο-Ιούλιο, μετά από 3-4 μήνες καλλιέργειας, το υπέργειο μέρος αρχίζει να γέρνει προς τα κάτω και ετοιμαζόμαστε για την συγκομιδή.
Τότε, γίνεται διακοπή του ποτίσματος ώστε να σταματήσει η ανάπτυξη του ριζικού συστήματος και οι εξωτερικοί χιτώνες των βολβών να αρχίσουν να ξεραίνονται. Αφού στεγνώσει το χώμα τελείως και προχωρήσει η ξήρανση του φυλλώματος, ξεριζώνουμε τα φυτά και τα τοποθετούμε σε μικρούς σωρούς στο χωράφι για 5-10 ημέρες ώστε να ξεραθούν καλύτερα. Αν έχει δυνατό ήλιο, τοποθετούμε τα φύλλα του κρεμμυδιού από πάνω ώστε να προστατεύσουν τους βολβούς από ηλιοεγκαύματα.
Πώς αποθηκεύουμε και πώς συντηρούμε τα κρεμμύδια;
Οι βολβοί του κρεμμυδιού διατηρούνται σε αποθήκες ή ψυγεία σε θερμοκρασίες 0–7°C από τους παραγωγούς ή σε υψηλές θερμοκρασίες 25–35°C, σε κάθε περίπτωση, πρέπει να εξασφαλίζουν συνθήκες χαμηλής υγρασίας. Στις θερμοκρασίες αυτές, τα κρεμμύδια μπορούν να διατηρηθούν για 3 ως 6 μήνες χωρίς να φυτρώσουν κατά την αποθήκευση.
Ποια είναι τα κυριότερα προβλήματα που μπορεί να συναντήσουμε στην καλλιέργεια του κρεμμυδιού;
Τα συχνότερα προβλήματα που εμφανίζονται στην καλλιέργεια του κρεμμυδιού είναι το κιτρίνισμα των φύλλων, η παραγωγή μικρών βολβών κρεμμυδιού, καθώς επίσης το φύτρωμα και το σάπισμα των βολβών στην αποθήκη.
Γιατί κιτρινίζουν τα φύλλα του κρεμμυδιού;
Τα φύλλα του κρεμμυδιού μπορεί να κιτρινίζουν και να γίνονται λεπτά ή αδύναμα κατά την καλλιέργεια. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται όταν το έδαφος που καλλιεργούμε δεν είναι αφράτο, όταν δεν έχει προστεθεί κατάλληλη ποσότητα λιπάσματος και όταν γίνεται υπερβολικό πότισμα στα πρώτα στάδια ανάπτυξης του κρεμμυδιού.
Γιατί δεν μεγαλώνουν οι βολβοί του κρεμμυδιού;
Οι βολβοί του κρεμμυδιού μπορεί να γίνονται μικρότεροι λόγω της ποικιλίας, λόγω του συνεκτικού εδάφους, λόγω υπερβολικής υγρασίας και ως αποτέλεσμα λίπανσης με υπερβολική ποσότητα λιπάσματος αζώτου. Σε κάθε περίπτωση επιλέγουμε να συμβουλευτούμε το γεωπόνο μας πριν την έναρξη της καλλιέργειάς μας, ώστε να μας δώσει χρήσιμες συμβουλές για την πρόληψη μυκητολογικών και εντομολογικών ασθενειών και συντήρησης των κρεμμυδιών μας.
- Η ΒΙΟ.ΖΩ.ΕΛ. ΣΠΥΡΙΔΑΚΗΣ Α.Β.Ε.Ε. & οι γεωπόνοι της, σε Πέραμα, Σφακάκι, Σπήλι, Μεσοχωριό και Μαλάδες Ηρακλείου, προτείνουν οικονομικά και υψηλής ποιότητας λιπάσματα των εταιρειών:
- VITA CHEMIE/ FERTIBERIA / MEDILCΟ
Για τη σωστή χρήση των λιπασμάτων σε κάθε καλλιέργεια, μπορείτε να συμβουλευτείτε τους γεωπόνους μας, οι οποίοι θα σας κατευθύνουν και θα σας προτείνουν την κατάλληλη και πιο συμφέρουσα λύση για τις δικές σας ανάγκες.
ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ: ΠΕΡΑΜΑ 28340-22230, ΣΦΑΚΑΚΙ: 28430- 74630, 6973011359,6986839730
