Η προγραμματισμένη συνάντηση του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, αναβλήθηκε αιφνιδιαστικά το βράδυ της Τρίτης (23/9). Η εξέλιξη αυτή προκάλεσε έντονο παρασκήνιο και αντιδράσεις στην Αθήνα, σε μια περίοδο ιδιαίτερα φορτισμένη γεωπολιτικά.
Η αιφνίδια αναβολή
Η συνάντηση είχε προγραμματιστεί να γίνει στο «Σπίτι της Τουρκίας», απέναντι από τα Ηνωμένα Έθνη. Ωστόσο, λίγες ώρες πριν την πραγματοποίησή της, η τουρκική πλευρά ενημέρωσε ότι ο Ερντογάν θα συμμετάσχει σε έκτακτη διάσκεψη με τον Ντόναλντ Τραμπ και Άραβες ηγέτες για τη Γάζα, με αποτέλεσμα να ζητήσει αναβολή.
Ανώτατη κυβερνητική πηγή στην Αθήνα υπογράμμισε ότι «το ραντεβού ήταν απολύτως κανονισμένο και συμφωνημένο», ωστόσο τόνισε πως, με βάση το βαρύ πρόγραμμα και των δύο πλευρών, είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί νέα ημερομηνία στο πλαίσιο της Γενικής Συνέλευσης.
Το παρασκήνιο και οι διαρροές
Η ελληνική πλευρά είχε ανακοινώσει από τη Δευτέρα τη συνάντηση, ενώ η τουρκική διπλωματία κρατούσε χαμηλούς τόνους. Σύμφωνα με διαρροές από την Άγκυρα, η πρόταση για συνάντηση προήλθε από την Αθήνα, αλλά υπήρξε συμφωνία η ανακοίνωση να γίνει μετά την οριστικοποίηση του προγράμματος του Τούρκου Προέδρου.
Η τουρκική εφημερίδα Milliyet κατηγόρησε την Αθήνα ότι «παραβίασε τη συμφωνία», ανακοινώνοντας πρόωρα τη συνάντηση, γεγονός που, όπως υποστηρίζει, οδήγησε στην αναβολή.
Οι τοποθετήσεις από Αθήνα και Άγκυρα
Η Αθήνα επιμένει ότι η συνάντηση ήταν πλήρως κανονισμένη και ότι «πάντα επιδιώκει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας». Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Δεν θα απολογηθούμε εμείς. Η αναβολή έγινε κατόπιν αιτήματος της τουρκικής πλευράς. Αναμένουμε ενημέρωση για πιθανό νέο χρόνο».
Από την πλευρά της, η Άγκυρα μιλά για «παρεξήγηση» στο χρονοδιάγραμμα, με πηγές της τουρκικής προεδρίας να θεωρούν «σχεδόν απίθανο» να βρεθεί νέα ώρα συνάντησης εντός της εβδομάδας.
Το βαρύ κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις
Η αναβολή έρχεται σε μια περίοδο έντονων εντάσεων. Από το βήμα του ΟΗΕ, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έθεσε ξανά θέμα δύο κρατών στην Κύπρο, καλώντας τη διεθνή κοινότητα να αναγνωρίσει το ψευδοκράτος και καταγγέλλοντας τα «έργα που αποκλείουν την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο».
Την ίδια ώρα, η Αθήνα και η Λευκωσία δείχνουν αποφασισμένες να προχωρήσουν το στρατηγικό έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, το οποίο στηρίζει και η Ε.Ε.
Η αντίδραση της αντιπολίτευσης
Η αναβολή προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις στο εσωτερικό:
ΣΥΡΙΖΑ: μιλά για «διπλωματική ήττα και απαξίωση της χώρας».
ΠΑΣΟΚ: κάνει λόγο για «λάθος μήνυμα σε μια κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία».
ΚΚΕ: τη συνδέει με τα «παζάρια Τραμπ – Ερντογάν» για τη Μέση Ανατολή.
Ελληνική Λύση: ο Κυριάκος Βελόπουλος χαρακτήρισε τον πρωθυπουργό «ανεπιθύμητο» και στις ΗΠΑ και στην Τουρκία.
Τι σημαίνει η αναβολή
Ανεξαρτήτως του αν τελικά βρεθεί χρόνος για νέα συνάντηση, η εξέλιξη δείχνει το εύθραυστο κλίμα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, αλλά και τον ρόλο που παίζουν οι διεθνείς ισορροπίες. Η Αθήνα επιχειρεί ψύχραιμη διαχείριση, ωστόσο η αντιπολίτευση βλέπει πλήγμα στο κύρος της χώρας.
Το μόνο βέβαιο είναι ότι η αναβολή δεν περνά απαρατήρητη, καθώς συνδέεται άμεσα με τις μεγάλες γεωπολιτικές εκκρεμότητες στην Ανατολική Μεσόγειο και το Κυπριακό.
Η υπόθεση παραμένει ανοιχτή και μένει να φανεί αν Μητσοτάκης και Ερντογάν θα καταφέρουν να συναντηθούν, έστω και την τελευταία στιγμή, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.
