Ο ΔΣ του Δικτύου Ιδαίων (φορέα διαχείρισης του Γεωπάρκου Ψηλορείτη) αποφάσισε την υποβολή ερωτήματος στο ΥΠΕΝ με κοινοποίησή του σε Βουλευτές και φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης της περιοχής, με αφορμή δημοσίευμα της «Καθημερινής» (6/11/2023, με τίτλο «Ενέργεια: Ο νέος χάρτης για τις ΑΠΕ»), όπου στο σχετικό χάρτη με τις Δημοτικές Ενότητες που θα φιλοξενήσουν Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας (ΠΑΠ) φαίνεται ότι πολλές από αυτές είναι εντός της περιοχής του Γεωπάρκου Ψηλορείτη ενώ νωρίτερα αναφέρεται ότι η εγκατάσταση ΑΠΕ θα απαγορεύεται σε περιοχές όπως είναι τα Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους, τα Απάτητα Βουνά και τα Γεωπάρκα UNESCO. Το σχετικό ερώτημα συντάχθηκε και απεστάλη στις 29 Νοε 2023 με τη μορφή της παρακάτω επιστολής:
Ανώγεια, 29/11/2023
Αρ. Πρωτ.: 124
Προς:
Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Σκυλακάκη Θ.
Κοιν.: Πίνακα Αποδεκτών
Θέμα: Ενημέρωση σχετικά με το νέο Ειδικό Χωροταξικό για τις ΑΠΕ
Αξιότιμε κε Υπουργέ,
Το Γεωπάρκο του Ψηλορείτη είναι μια από τις οκτώ αναγνωρισμένες περιοχές της χώρας μας ως «Παγκόσμιο Γεωπάρκο UNESCO». Βρίσκεται στην κεντρική Κρήτη με μια έκταση 1270 Km2 που κατανέμεται σε οκτώ δήμους. Περιλαμβάνει το σύνολο των δήμων Αμαρίου, Ανωγείων και Μυλοποτάμου, το μεγαλύτερο τμήμα του δήμου Μαλεβιζίου, καθώς και δημοτικές ενότητες των δήμων Ρεθύμνου (περιοχή Αρκαδίου), Φαιστού (ΔΕ Ζαρού), Γόρτυνας (ΔΕ Ρούβα και Αγίας Βαρβάρας), και Ηρακλείου (περιοχή Ασιτών). Το 56% περίπου της έκτασης του Γεωπάρκου συμπεριλαμβάνεται στο Δίκτυο Φύση 2000. Από το 2020 τη διαχείριση του γεωπάρκου έχει αναλάβει το Δίκτυο Δήμων του Ψηλορείτη (Δίκτυο Ιδαίων), μια ΑΜΚΕ που ίδρυσαν οι δήμοι της περιοχής με την Περιφέρεια Κρήτης, ενώ από τις 25/5/2021 έχει υπογράψει Μνημόνιο Συνεργασίας (όπως και όλα τα Ελληνικά Γεωπάρκα) με το ΥΠΕΝ και τον ΟΦΥΠΕΚΑ.
Το Διοικητικό Συμβούλιου του Δικτύου Ιδαίων συζήτησε σε πρόσφατη συνεδρίασή του τιςπληροφορίες που δημοσιεύθηκαν σε άρθρο της «Καθημερινής» στις 6/11/2023 με τίτλο «Ενέργεια: Ο νέος χάρτης για τις ΑΠΕ». Μέσα στο άρθρο αυτό περιγράφονται οι γενικές αρχές και προτάσεις των μελετητών για το Νέο Ειδικό Χωροταξικό Πλαίσιο για τις ΑΠΕ.
Στις γενικές κατευθύνσεις αυτού του σχεδίου προτείνεται ότι η εγκατάσταση ΑΠΕ θα απαγορεύεται σε περιοχές όπως είναι τα Τοπία Ιδιαίτερου Φυσικού Κάλλους, τα Απάτητα Βουνά και τα Γεωπάρκα UNESCO. Όμως στο σχετικό χάρτη όπου αποτυπώνονται οι Δημοτικές Ενότητες που θα φιλοξενήσουν Περιοχές Αιολικής Προτεραιότητας (ΠΑΠ) φαίνεται ότι τόσο το Γεωπάρκο του Ψηλορείτη όσο και το Γεωπάρκο της Σητείας, προτείνεται να φιλοξενήσουν αρκετές από αυτές τις ΠΑΠ.
Το ΔΣ του Δικτύου Ιδαίων αναγνωρίζει την εθνική προτεραιότητα για μείωση της εξάρτησης της χώρας μας από τα ορυκτά καύσιμα, όπως και για το μετριασμό των επιπτώσεων από την Κλιματική Αλλαγή. Αναγνωρίζει επίσης και το γεγονός ότι, από όλες τις εγκαταστάσεις ΑΠΕ, η εγκατάσταση Αιολικών Πάρκων είναι αυτή που έχει τις μεγαλύτερες οχλήσεις και επιπτώσεις στο περιβάλλον και το τοπίο, με τις μεγάλες διανοίξεις δρόμων, τις θεμελιώσεις και τις άλλες υποδομές για διασύνδεση με τα Ηλεκτρικά Δίκτυα που απαιτούνται.
Δεν αντιλαμβάνεται συνεπώς πώς είναι δυνατόν να προτείνεται η χωροθέτηση ΠΑΠ μέσα σε περιοχές που η UNESCO έχει αναγνωρίσει για την ιδιαίτερη και σημαντική αξία του τοπίου και του περιβάλλοντός τους, όπως είναι τα Παγκόσμια Γεωπάρκα UNESCO της χώρας μας. Να σας ενημερώσουμε επιπλέον ότι οι περιοχές των Γεωπάρκων χαρακτηρίζονται από το Ειδικό Χωροταξικό του Τουρισμού της Περιφέρειας Κρήτης ως περιοχές «ενδεικνυόμενες για την ανάπτυξη ειδικών − εναλλακτικών μορφών τουρισμού», ενώ η ίδια η Περιφέρεια Κρήτης έχει χρηματοδοτήσει την προηγούμενη Προγραμματική Περίοδο έργα ύψους 11 εκατομμυρίων ευρώ μέσα από μια βραβευμένη από την Ε.Ε. ΟΧΕ για τη δημιουργία ενός νέου τουριστικού προϊόντος που ονομάζεται «Περιοχές UNESCO Κρήτης». Παράλληλα, για τη νέα Προγραμματική Περίοδο, έχει ξεκινήσει ο σχεδιασμός μιας νέας ΟΧΕ βασισμένης στις περιοχές UNESCO Κρήτης με επενδύσεις ύψους 17 εκατ. ευρώ. Κάθε νέα εγκατάσταση Αιολικών Πάρκων μέσα στις περιοχές UNESCO υποβαθμίζει συνεπώς την αξία του Φυσικού τους περιβάλλοντος και του τοπίου, υποσκάπτει τις υφιστάμενες προσπάθειες για δημιουργία προϊόντων βιώσιμου και υπεύθυνου τουρισμού και θέτει επιπλέον σε κίνδυνο το ίδιο το καθεστώς αναγνώρισής τους από την UNESCO.
Θα θέλαμε λοιπόν να μας ενημερώσετε εάν είναι στις προθέσεις του Υπουργείου σας ο αποκλεισμός των ΑΠΕ από τις περιοχές των Γεωπάρκων UNESCO της χώρας μας και εάν όντως σε αυτές περιλαμβάνονται και οι περιοχές των Γεωπάρκων UNESCO της Κρήτης. Θεωρούμε, όπως προκύπτει και από το Μνημόνιο Συνεργασίας που έχουμε υπογράψει, ότι το Υπουργείο σας αναγνωρίζει την αξία των περιοχών αυτών και θα κάνει ό,τι είναι δυνατόν για να τις προστατεύσει και να τις διατηρήσει και μέσα από το νέο Ειδικό Χωροταξικό των ΑΠΕ.
Με τιμή,
Για το Δίκτυο Ιδαίων,
Δρ. Χαράλαμπος Φασουλάς,
Πρόεδρος Γεωπάρκου Ψηλορείτη (Δικτύου Ιδαίων),
